Theater | Het Roze Verzet

Het Roze Verzet krijgt een waardig podium!

De voorstelling Willem & Frieda: Roze Verzet is bezocht op zondag 20 juli 2025 (premiere) in het DeLaMar Theater in Amsterdam, een paar dagen later gevolgd door een interview met creatief directeur van OpusOne: Maarten Voogel.

Tekst: Renske
Foto: OpusOne

Voor het vierde jaar op rij presenteert OpusOne een voorstelling met LHBTQIA+ gerelateerde thema’s rondom Amsterdam Pride. Ter ere van het 85ste herdenkingsjaar van de Tweede Wereldoorlog koos OpusOne ervoor om dit jaar de voorstelling te wijden aan twee vergeten homoseksuele verzetshelden: Willem Arondéus en Frieda Belinfante. Willem en Frieda waren beide lid van dezelfde kunstenaarsverzetsgroep als waar verzetsheld Gerrit van der Veen lid van was. Waar Gerrit in de geschiedenis naam heeft gemaakt, zijn Willem en Frieda vergeten. Het vermoeden schetst dat hun seksuele geaardheid hier een rol in heeft gespeeld. OpusOne vond het tijd om dat recht te zetten en vertelt nu op een waardevolle en bijzondere manier hun verhaal.

In de warme klanken van de cello maken we kennis met Frieda Belinfante (Kim van Zeben) op een feest in Hollywood in 1949. Frieda overdenkt haar leven; haar ambitieuze plannen en dromen zijn verzand in een inspiratieloos leven als o.a. dirigente van een studio-orkest van commerciële filmmuziek. Haar overpeinzingen worden onderbroken doordat Willem Arondéus (Freek Bartels) in haar gedachten opduikt. Ondanks dat Frieda het moeilijk vindt om terug te kijken naar de oorlog, overtuigt Willem haar ervan om hun verzetsverhaal eindelijk te vertellen.

In een tijd waarin het een groot taboe was om je uit te spreken over je geaardheid en de samenleving het liefste zweeg over het bestaan van homoseksuele mensen, vertelt dit verzetsverhaal niet alleen over de betrokkenheid van Willem en Frieda bij het vervalsen van persoonsbewijzen en de aanslag op het Amsterdamse Bevolkingsregister in 1943. Dit verzetsverhaal vertelt ook over het kleine stukje persoonlijke verzet door zich openlijk uit te spreken over hun seksuele geaardheid.
De struggle van durven zijn wie je wilt zijn kwam duidelijk over, maar voor mij ontbrak de uitleg van de context over o.a. het bovengenoemde taboe of bijvoorbeeld het dragen van een roze driehoek in de beginjaren van de oorlog. Deze details werden tussen neus en lippen wel genoemd, maar misten een breder draagvlak om de verzetsdaden van Willem en Frieda echt in een sterker licht te zetten.

Daarnaast was het een bewuste keuze om het verhaal te vertellen vanuit het perspectief van Frieda. Maarten Voogel vertelt dat het team van OpusOne in de ontwikkeling van het dramaturgische concept van de voorstelling heeft gezocht naar een heldere en interessante manier die toch dicht aan de waarheid raakt. Frieda Belinfante heeft de oorlog overleeft en werd, gaat Maarten verder, een logische keuze voor de verteller van dit verhaal. Ook vonden de makers hierin een lijn die de bijzondere vriendschap van de twee volslagen tegengestelde karakters op een naar waarheid beruste manier kon vertellen. Frieda Belinfante heeft hun bijzondere band in latere interviews over haar leven benoemd. Ik kan de keuze voor deze richting goed begrijpen, maar ik miste hierdoor wel wat meer achtergrondinformatie over Willem en hoe hij de oorlog heeft beleeft.

Desondanks vind ik dat OpusOne met een zeer korte voorbereidingstijd een hele mooie voorstelling op niveau heeft kunnen creëren. OpusOne kreeg namelijk ongeveer een jaar geleden te horen dat hun vierjarige subsidie niet werd gehonoreerd, waardoor het vooruitzicht op de voorstelling Willem & Frieda: Het Roze Verzet in een moeilijke situatie terecht kwam. Met de steun van het DeLaMar Theater en verschillende andere fondsen kon Maarten afgelopen maart pas de groen licht geven voor het produceren van de voorstelling. ‘Ondanks dat de voorkeur uitgaat naar een lang ontwikkelproces, heeft OpusOne bij de premiere laten zien dat we ook in zeer korte tijd een prachtige voorstelling kunnen neerzetten’, aldus een trotse producent.

Maarten Voogel ziet een positief antwoord op de missie om de twee vergeten verzetshelden een plek te geven in de geschiedenis. Niet alleen geven alle recensies aandacht aan de noodzaak van dit verhaal, ook is er een samenwerking met het Verzetsmuseum met o.a. een kleine tentoonstelling in het theater. Daarnaast ziet hij veel jonge LHBTQIA+ mensen in het publiek zitten. Hij benadrukt dat juist deze verhalen belangrijk zijn voor hen, omdat ze herkenning uitspreken en steun bieden voor elkaar.

Tot slot is de voorstelling Willem & Frieda: Het Roze Verzet ook belangrijk voor het musical landschap en kan je gerangeerd genieten van een knap staaltje musical-vakmanschap, want beweert Maarten, het is belangrijk om te blijven ontwikkelen in oorspronkelijk werk met nieuw talent en live-muziek.

Ben je ook benieuwd naar deze voorstelling? Willem & Frieda: Het Roze Verzet is t/m zondag 10 augustus exclusief te zien in het DeLaMar Theater in Amsterdam. Koop hier je kaartjes: https://delamar.nl/voorstellingen/willem-frieda-roze-verzet/

*